1. مقدمه
در دنیای پررفتوآمد شهری، تصادفات رانندگی پدیدهای ناگزیر به نظر میرسد. در بسیاری از این حوادث، علاوه بر وسایل نقلیه، عابران پیاده نیز قربانی میشوند. سوالی که برای بسیاری از مردم، بهویژه افرادی که تجربه برخورد یا حادثهای را داشتهاند پیش میآید این است: آیا بیمه شخص ثالث خسارت وارده به عابر پیاده را پوشش میدهد؟
در این مقاله به صورت جامع به این سوال پاسخ داده خواهد شد، با بررسی مفاهیم بیمهای، قوانین مرتبط، و حقوق عابران در برابر حوادث رانندگی.
2. تعریف بیمه شخص ثالث چیست؟

شخص ثالث در بیمه به چه کسی گفته میشود؟
در ادبیات بیمهای، «شخص ثالث» به فرد یا افرادی گفته میشود که در یک حادثه رانندگی آسیب میبینند ولی نه راننده (بیمهگذار) هستند و نه مالک خودرو. این افراد میتوانند سرنشین خودروی مقابل، سرنشین خودروی بیمهشده، یا حتی یک عابر پیاده باشند.
تفاوت بین راننده، سرنشین و شخص ثالث
- راننده: کسی است که خودرو را در زمان حادثه هدایت میکرده.
- سرنشین: فردی است که داخل وسیله نقلیه بوده اما مسئول هدایت نبوده است.
- شخص ثالث: فردی خارج از خودرو که در اثر حادثه آسیب دیده، مانند عابر پیاده یا راننده خودروی دیگر.
3. آیا بیمه شخص ثالث خسارت عابر پیاده را هم میدهد؟
پاسخ کوتاه و روشن: بله
بله، در اغلب موارد، عابر پیادهای که در یک حادثه رانندگی آسیب میبیند، تحت پوشش بیمه شخص ثالث قرار میگیرد. قانون بیمه اجباری شخص ثالث، به صراحت تأکید دارد که هر فرد زیاندیدهای (بهجز راننده مقصر) مشمول حمایت بیمهنامه است.
شرایط تحت پوشش قرار گرفتن عابر پیاده
- راننده دارای بیمهنامه معتبر باشد
- حادثه در اثر تقصیر راننده رخ داده باشد
- عابر در زمان و مکان قانونی (مثلاً عبور از خط عابر پیاده) حضور داشته باشد
- مدارک لازم برای اثبات حادثه وجود داشته باشد (گزارش پلیس، شاهد، دوربین)
4. مواردی که بیمه خسارت به عابر را پوشش میدهد
تصادف ناشی از تقصیر راننده
هرگاه راننده بهدلیل بیاحتیاطی، سرعت غیرمجاز، عبور از چراغ قرمز یا هرگونه تخلف دیگر باعث آسیب به عابر شود، بیمه شخص ثالث موظف به پرداخت خسارت خواهد بود.
خسارتهای بدنی و فوتی
خسارتهایی مانند شکستگی، نقص عضو، آسیبهای دائمی، و حتی فوت عابر پیاده، تحت پوشش بیمه قرار دارند و پرداخت دیه توسط بیمهگر انجام میگیرد.
پرداخت دیه به عابر پیاده
بر اساس قانون مجازات اسلامی، در صورت فوت یا آسیب بدنی به عابر، بیمهگر مکلف به پرداخت دیه کامل مطابق با نرخ سالانه اعلامشده توسط قوه قضائیه است.
5. مواردی که بیمه ممکن است خسارت به عابر را پوشش ندهد
عبور غیرمجاز یا رفتارهای خطرناک از سوی عابر
اگر عابر پیاده بهطور غیرمجاز از بزرگراه، وسط اتوبان یا نقاط غیرمجاز عبور کرده باشد و حادثه رخ دهد، ممکن است مسئولیت عابر در بروز حادثه محرز شود. در این موارد، ممکن است سهمی از تقصیر به عابر نسبت داده شود و پرداخت خسارت کاهش یابد یا حتی منتفی شود.
مست بودن راننده یا نداشتن گواهینامه معتبر
در صورتی که راننده فاقد گواهینامه معتبر باشد، تحت تأثیر مواد مخدر یا الکل باشد، یا خودرو فاقد بیمهنامه معتبر باشد، بیمهگر میتواند از پرداخت خسارت خودداری کرده و زیاندیده باید از صندوق تأمین خسارتهای بدنی مطالبه کند.
تأخیر در اعلام حادثه یا گزارش به پلیس
عدم اطلاعرسانی به موقع به مراجع انتظامی یا ترک صحنه توسط راننده میتواند روند دریافت خسارت را با مشکل مواجه کند.

6. نحوه دریافت خسارت از بیمه توسط عابر پیاده
مراحل قانونی برای مطالبه خسارت
- تماس با پلیس و تهیه گزارش رسمی
- مراجعه به پزشکی قانونی برای ارزیابی آسیب
- تشکیل پرونده در شرکت بیمه
- ارائه مدارک هویتی و درمانی
- دریافت مبلغ دیه یا خسارت طبق نظر کارشناس
مدارک مورد نیاز
- گزارش پلیس
- کارت ملی و شناسنامه
- برگههای پزشکی یا گواهی فوت
- گواهی پزشکی قانونی
- در صورت فوت، گواهی انحصار وراثت برای دریافت دیه
7. قوانین و مقررات مرتبط با بیمه شخص ثالث و عابر پیاده
قانون بیمه اجباری شخص ثالث مصوب ۱۳۹۵
این قانون، همه اشخاص زیاندیده در حوادث رانندگی (بهجز راننده مقصر) را مشمول حمایت بیمه میداند.
نقش بیمه مرکزی و مراجع قضایی
بیمه مرکزی بهعنوان نهاد ناظر، بر حسن اجرای قوانین بیمهای نظارت دارد و در صورت بروز اختلاف، مراجع قضایی وظیفه تعیین مسئولیت و میزان خسارت را برعهده دارند.
8. پرسشهای پرتکرار در مورد بیمه و عابر پیاده
اگر عابر مقصر باشد، بیمه چه میگوید؟
در مواردی که مقصر بودن عابر پیاده محرز شود، ممکن است بیمه خسارتی پرداخت نکند یا درصدی از تقصیر به راننده تعلق نگیرد. در نهایت، قاضی پرونده تصمیم نهایی را اتخاذ میکند.
آیا عابر میتواند مستقیماً از بیمه مطالبه خسارت کند؟
بله. عابر یا نماینده قانونی او میتواند مستقیماً به شرکت بیمه مراجعه کرده و درخواست خسارت کند، بدون نیاز به شکایت از راننده، البته به شرط آنکه مستندات کافی وجود داشته باشد.
9. نتیجهگیری
حوادث رانندگی ممکن است برای هر فردی رخ دهد. آنچه اهمیت دارد، آگاهی از حقوق و مسئولیتها در این شرایط است.
عابران پیاده در صورت بروز حادثه، در بیشتر مواقع تحت پوشش بیمه شخص ثالث قرار میگیرند و میتوانند خسارت بدنی یا دیه خود را از بیمهگر مطالبه کنند.
در عین حال، رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی از سوی راننده و عابر میتواند نقش مهمی در پیشگیری از حوادث و حفظ جان انسانها داشته باشد.
برای دریافت مشاوره تخصصی و خرید بیمه شخص ثالث با پوشش کامل، همین حالا با رسای توس – نمایندگی بیمه ایران کد 9925 تماس بگیرید.
نویسنده: رسای توس – نمایندگی بیمه ایران کد 9925
منابع:
قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه (مصوب ۱۳۹۵)
منبع رسمی قوانین بیمه شخص ثالث در ایران
منتشر شده توسط: مجلس شورای اسلامی
مرجع: https://rc.majlis.ir
سایت رسمی بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- معرفی تعاریف بیمهای، مقررات مربوط به شخص ثالث، و دستورالعملهای خسارت
https://www.centinsur.ir
پورتال خدمات الکترونیکی بیمه ایران
- اطلاعات کاربردی در مورد انواع بیمهنامهها، روند پرداخت خسارت و بیمه شخص ثالث
https://www.iraninsurance.ir
صندوق تأمین خسارتهای بدنی
- شرح خدمات صندوق برای پوشش حوادثی که بیمهگر مسئولیتی ندارد یا بیمهنامه معتبر وجود ندارد
https://www.bibf.ir