آیا بیمه شخص ثالث شامل خسارت ترک‌نشین هم می‌شود؟
بیمه شخص ثالث یکی از بیمه‌های اجباری در ایران است که هدف آن حمایت از اشخاص زیان‌دیده در تصادفات رانندگی است. اما یکی از سوالات مهم و رایج این است که آیا ترک‌نشین وسیله نقلیه هم تحت پوشش این بیمه قرار دارد یا خیر؟ در این مقاله به بررسی دقیق این موضوع از جنبه‌های مختلف حقوقی و بیمه‌ای می‌پردازیم.
1. بیمه شخص ثالث چیست؟
تعریف بیمه شخص ثالث
بیمه شخص ثالث، بیمه‌ای اجباری است که مالک هر وسیله نقلیه موتوری موظف است آن را تهیه کند. در این بیمه، شرکت بیمه‌گر موظف به جبران خسارات مالی و جانی واردشده به اشخاص ثالث است.
اجزای اصلی بیمه شخص ثالث
در بیمه شخص ثالث سه طرف وجود دارد:
- بیمه‌گذار: مالک وسیله نقلیه یا کسی که بیمه را خریداری کرده است.
- بیمه‌گر: شرکت بیمه‌ای که خسارات را جبران می‌کند.
- شخص ثالث: هر فردی غیر از راننده مقصر که در حادثه دچار خسارت شده باشد، اعم از عابر پیاده، راننده خودروی مقابل یا سرنشین (از جمله ترک‌نشین).
تفاوت بیمه شخص ثالث با بیمه بدنه
در حالی که بیمه شخص ثالث برای جبران خسارات دیگران است، بیمه بدنه خسارات وارد شده به خودروی بیمه‌گذار را پوشش می‌دهد و اختیاری است.
2. ترک‌نشین چه کسی است؟
تعریف ترک‌نشین در قوانین بیمه
ترک‌نشین به سرنشینی گفته می‌شود که پشت راننده موتور یا دوچرخه نشسته باشد. در خودروها معمولاً واژه “سرنشین” به‌کار می‌رود اما در موتور سیکلت، واژه ترک‌نشین رایج‌تر است.
وضعیت حقوقی ترک‌نشین در تصادفات
طبق قانون، ترک‌نشین نیز جزو اشخاص ثالث محسوب می‌شود، مگر در موارد خاصی که در ادامه توضیح خواهیم داد. در صورتی که ترک‌نشین نقشی در بروز حادثه نداشته باشد، شرکت بیمه موظف به پرداخت خسارت به او است.
3. پوشش‌های بیمه شخص ثالث برای ترک‌نشین
آیا ترک‌نشین مشمول غرامت بیمه می‌شود؟
بله. طبق قوانین جاری بیمه در ایران، ترک‌نشین وسیله نقلیه نیز به عنوان “شخص ثالث” شناخته می‌شود و در صورت بروز حادثه، می‌تواند از بیمه شخص ثالث راننده مقصر خسارت دریافت کند.
شرایط پرداخت خسارت به ترک‌نشین
شرط اصلی پرداخت خسارت به ترک‌نشین، عدم مقصر بودن وی در بروز حادثه است. اگر حادثه ناشی از رانندگی خطرناک راننده باشد و ترک‌نشین صرفاً مصدوم شده باشد، شرکت بیمه موظف است غرامت جانی یا مالی ترک‌نشین را پرداخت کند.
سهم ترک‌نشین در دیه یا خسارت بدنی
ترک‌نشین در صورت فوت، نقص عضو یا جراحت جسمی، مشمول دریافت دیه یا هزینه‌های درمانی از بیمه شخص ثالث می‌شود. این دیه بر اساس نرخ دیه سال جاری و میزان آسیب مشخص می‌شود.
4. موارد استثنا و شرایط خاص
در چه شرایطی بیمه خسارت ترک‌نشین را نمی‌پردازد؟
- عدم رعایت ظرفیت مجاز وسیله نقلیه: اگر موتورسیکلت بیش از ظرفیت مجاز سرنشین داشته باشد، ممکن است بیمه در پرداخت خسارت تعلل یا امتناع کند.
- نبستن کلاه ایمنی: ترک‌نشینی که کلاه ایمنی نداشته باشد، ممکن است به علت تخلف، بخشی از خسارت از او کسر شود.
- مشارکت در بروز حادثه: اگر ترک‌نشین نقشی فعال در بروز تصادف داشته باشد، مانند گرفتن فرمان، این امر می‌تواند بر میزان غرامت تأثیر بگذارد.
مثال‌هایی از پرونده‌های واقعی
در مواردی دیده شده که ترک‌نشینی که بدون کلاه ایمنی بوده و آسیب دیده، درصدی از خسارتش توسط پزشکی قانونی یا کارشناسی بیمه تعدیل شده است.
5. مدارک لازم برای دریافت خسارت ترک‌نشین
مدارک هویتی و پزشکی مورد نیاز
- کارت ملی یا شناسنامه ترک‌نشین
- مدارک پزشکی از جمله گزارش بیمارستان، عکس‌برداری‌ها و فاکتورهای درمانی
گزارش پلیس و نظریه کارشناسی
- کروکی یا گزارش رسمی پلیس از حادثه
- نظر کارشناس رسمی بیمه در مورد میزان خسارت و درصد تقصیر
روند رسیدگی توسط شرکت بیمه
پس از ارائه مدارک، شرکت بیمه موظف است در مدت زمان مشخصی (معمولاً ۱۵ روز کاری) نسبت به بررسی و پرداخت خسارت اقدام کند.
6. نقش بیمه مرکزی و قانون در حمایت از ترک‌نشینان
مقررات و قوانین ناظر بر حمایت از سرنشینان
بیمه مرکزی ایران بارها تأکید کرده است که هیچ تبعیضی بین افراد زیان‌دیده (اعم از عابر، سرنشین یا ترک‌نشین) وجود ندارد و شرکت‌های بیمه موظف به اجرای دقیق تعهدات خود هستند.
الزامات قانونی شرکت‌های بیمه
بر اساس قانون جدید بیمه شخص ثالث، شرکت‌های بیمه نمی‌توانند از پرداخت خسارت به دلیل عدم کلاه ایمنی یا تخلف‌های مشابه خودداری کنند، اما می‌توانند درصدی از خسارت را کاهش دهند.
7. توصیه‌های مهم برای ترک‌نشینان
نحوه پیگیری حقوق قانونی در صورت حادثه
ترک‌نشینان باید بلافاصله پس از حادثه به مراجع انتظامی مراجعه کرده و گزارش رسمی دریافت کنند. در صورت نیاز به درمان، اسناد پزشکی کامل نگهداری شود.
اهمیت داشتن بیمه معتبر برای راننده
موتور یا خودرویی که بدون بیمه شخص ثالث تردد می‌کند، در صورت بروز حادثه می‌تواند دردسر بزرگی برای ترک‌نشین به‌وجود آورد. ترک‌نشینان باید از اعتبار بیمه اطمینان حاصل کنند.
رعایت اصول ایمنی توسط ترک‌نشین
استفاده از کلاه ایمنی، نشستن صحیح روی موتور، و عدم انجام حرکات ناایمن، نه تنها از آسیب‌دیدگی جلوگیری می‌کند بلکه در صورت وقوع حادثه، فرآیند دریافت خسارت را نیز ساده‌تر می‌سازد.
نتیجه‌گیری
در پاسخ به سؤال اصلی این مقاله باید گفت: بله، بیمه شخص ثالث شامل خسارت وارد شده به ترک‌نشین نیز می‌شود. البته این موضوع در شرایطی صادق است که ترک‌نشین مقصر بروز حادثه نبوده و مقررات ایمنی را رعایت کرده باشد.
در نهایت، آگاهی ترک‌نشینان از حقوق قانونی‌شان و رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی می‌تواند هم از بروز حادثه پیشگیری کند و هم در صورت وقوع آن، دریافت غرامت را تضمین نماید.
📞 برای دریافت مشاوره تخصصی و خرید بیمه شخص ثالث از شرکت بیمه ایران، با رسای توس – نمایندگی بیمه ایران کد 9925 تماس بگیرید یا همین حالا اقدام کنید.
✅ امنیت بیشتر، با بیمه‌نامه معتبر از نمایندگی رسمی بیمه ایران
نویسنده: رسای توس – نمایندگی بیمه ایران کد 9925
منابع:
